Het Meldpunt Misbruik Identificatieplicht is een onafhankelijke vrijwilligers organisatie. De organisatie is in november 2004 opgericht naar aanleiding van het feit dat de uitgebreide Wet op de Identificatieplicht (WU-ID) vanaf 2005 van kracht zou worden.
Op 4 juli 2008 verkreeg men bij notariële acte de formele status als Stichting Meldpunt Misbruik ID-plicht om in rechte officiële rechtspersoon te kunnen optreden.
Met terugwerkende kracht werd de stichting vervolgens vanaf 1 januari 2008 door de Belastingdienst aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANB). Hierdoor werden financiële giften vanaf die tijd aftrekbaar van de belasting.
Het Meldpunt bestaat uit een klein groepje permanent actieve vrijwilligers met daaromheen een kring supporters en mensen die incidenteel een bijdrage leveren.
Werkterrein
In eerste instantie bestond het werk voornamelijk uit de volgende aspecten:
1- Het inventariseren over hoe de invoering van de ID-plichtwet in de praktijk uitwerkte en daar bekendheid aangeven middels publicaties en acties en informeren van de politiek ten behoeve van de toegezegde evaluatie.
2- Als landelijk steunpunt advies en ondersteuning bieden aan groepen en individuen die slachtoffer werden van de manier waarop de wet oneigenlijk werd toegepast of om principiële redenen verzet tegen de wet aantekenden.
3- Onderzoek doen naar de wetsgeschiedenis en achtergronden en belangen in kaart brengen die tot de her-invoering van de identificatieplicht hadden geleid.
Al gauw dijde dit werkterrein verder uit omdat sinds de aanslagen van 9 september 2001 de aantasting van de privacy in een stroomversnelling was geraakt.
Aangestuurd door de snelle technologische ontwikkelingen in het nieuwe digitale tijdperk en in het tijdvak waar ‘terrorismebestrijding’ als toverwoord fungeerde om iedere kritiek tegen een zich ontwikkelende controlestaat te smoren, kwam de persoonlijke vrijheid en integriteit van het menselijk lichaam op allerlei gebieden steeds verder in het nauw te verkeren. Er was daardoor grote behoefte aan organisaties zie vanuit het maatschappij middenveld (tussen wetgever en handhavinginstanties) zicht probeerden te houden op de lawine, van nieuwe wet- en regelgeving, uitbreiding van bevoegdheden van opsporingsdiensten en semi-overheidsinstanties en het stapeleffect van dit samenspel hiertussen, die inbreuk maakten op het fundamentele mensenrecht op bescherming van het privéleven.
Het Meldpunt ontwikkelde zich tegen deze achtergrond als vanzelf tot een bredere maatschappelijke organisatie, omdat de wet op de ID-plicht met de daaraan gekoppelde herinvoering van de persoonsbewijzen een cruciale rol bleken te vervullen in de opbouw van een samenleving waarbij alle doen en laten van een ieder constant zou worden geregistreerd en gecontroleerd.
Van de Wet op de Uitgebreide ID-plicht bleek alras dat deze de opmaat vormde voor de invoering van biometrische paspoorten en Identiteitsbewijzen. Documenten die door de toepassing van Radio Frequentie ID chips( RIFD-chips), de invoering van het unieke persoonsregistratienummer ( het BSN wat toen nog in ontwikkeling was) en aanleggen en koppelen van digitale databanken vol persoonsgegevens, op zich weer verdere mogelijkheden schepten voor geautomatiseerde persoonsregistratie - en volgsystemen.
Het Meldpunt kreeg zodoende onder andere te maken met de opkomst van de Verichip, het aanleggen van databestanden vol persoonlijke gegevens, met cameratoezicht door ‘slimme’camera’s, met voorstellen voor verplicht te stellen elektronische kinddossiers- patiënten dossiers en leerling-volgsystemen. Met ontwikkelingen binnen het justitiële apparaat waarbij de omgekeerde bewijslast steeds minder als taboe ging gelden als computerbestanden op zogenaamde ‘administratieve verdenking’ duidden. Waar een preventief strafketendossier systeem werd ingevoerd, de toegang tot de rechter werd ingeperkt, de overheid met terugwerkende kracht de afgifte van DNA verplicht stelde van burgers (ook van diegenen die zich aan eenvoudige wetsovertredingen schuldig hadden gemaakt). Waar de Wet Vorderen Gegevens in 2005 werd ingevoerd zodat de overheid desgevraagd alle data van commerciële bedrijven kon gaan opeisen en gebruiken. Met wetgeving waardoor providers verplicht werden om alle telefoon, e-mail en internetgegevens maandenlang te gaan bewaren en beschikbaar te houden voor politie- en justitiediensten. Met systemen die het ‘reisgedrag’van mensen registreerden aan de hand van kentekenregistratie en het OV-chipkaartsysteem. Waar het toenemend gebruik van mobiele telefoons door de overheid gebruikt ging worden om via het daarvoor aangelegde Global Position System (GPS) mensen te volgen. En met de ontwikkelingen qua privatisering en uitbesteding van diensten, waardoor de overheid steeds grotere macht over de burgers kon verwerven, zonder aansprakelijk te zijn voor de daaraan ten grondslag liggende opslag van persoonsgegevens.
Dossiers
De illegale her-identificatieactie van de banken werd zo een dossier waar het Meldpunt actie tegen ondernam. Evenals tegen de verplichtte invoering van de ‘slimme’ energiemeters voor gas- en elektriciteit. En de verwikkelingen rond het Elektronisch Patienten Dossier (EPD).
Maar het verzet tegen de ID-plicht en ontwikkeling van biometrische gechipte paspoorten en ID-kaarten bleef daarbij toch altijd de spil van alle werkzaamheden.
De begintijd
En of het allemaal nog niet eng genoeg was, dat bovenstaande ontwikkelingen werden ingevoerd zonder fatsoenlijk maatschappelijk debat en zonder dat de politieke leiders iedere waarschuwing over de negatieve effecten en veiligheidsrisico’s in de wind sloegen, bleken al die registraties pas het begin te vormen van de moderne informatiemaatschappij die zich tot alomvattend Panopticon ontwikkelt.
Dat al die data een goudmijn zouden gaan vormen voor zowel de overheid als het bedrijfsleven door de mogelijkheden van het aanleggen van profielen van individuen en doelgroepen werd pas van lieverlee duidelijk. Wie in de begintijd waarschuwde dat er een surveillancestaat werd gebouwd waarbij het gedrag van respectievelijk de burger of de klant zou kunnen worden gemonitord werd niet serieus genomen maar als paranoia beschouwd of kwalijk genomen dat ongefundeerd bezig te zijn met het zaaien van angst.
Voortrekkersfunctie
Onverdroten bleef de groep mensen die het Meldpunt vormden, uit grote verontrusting zich echter verzetten tegen de stompzinnige dooddoener uit de begintijd dat ‘Wie niks te verbergen had, dus niks te vrezen zou hebben’ .
Ze signaleerden, aan de hand van meldingen hoe de vrijheidsbeperkende maatregelen in de praktijk uitwerkten en bleven die problematiek, en waar dat onvermijdelijk toe zou leiden, voortdurend aankaarten. Bij individuele mensen, in de politiek, bij betrokken maatschappelijke instellingen en in de wetenschap, bij bedrijven en naar de pers toe. Er werden tal van voorlichtingsbijeenkomsten gehouden, door het hele land werd informatiemateriaal verspreid. Aan mensen die ten strijde trokken tegen de aantasting van hun recht op vrijheid werd daadwerkelijk ondersteuning geboden. En ondertussen werd hard gewerkt aan het documenteren van hoe in een luttel aantal jaren de rechtstaat werd aangetast en mensen hand over hand de leefruimte kwijtraken om hun leven zelf te kunnen inrichten zoals zij dat zelf willen of het beste vinden.
Motief
Als statement over hun inzet publiceerden de medewerkers van het Meldpunt de volgende tekst: ‘Wij vinden de afbraak van de privacy vreselijk. Voor onszelf en degenen die na ons komen. We achten het bovendien schandelijk tegenover allen die voor onze vrijheid leden en streden.
Mensen die voortdurend door de overheid worden geregistreerd en gecontroleerd weten niet hoe ze ooit, met gegevens die nu heel onschuldig zijn, kunnen worden geconfronteerd. De overheid verschaft zich, met alle gegevens over zijn burgers, zoveel kennis over de mensen dat dit een ongekende macht oplevert om een van boven opgelegd gedrag af te dwingen. De overheid zal dan wel voor u uitmaken of u iets te verbergen heeft.
Van democratische besluitvorming is geen sprake. U moet er volgens de regering maar aan wennen dat u voortdurend wordt bespied. Privacy wordt door de huidige ontwikkelingen omgevormd van een grondrecht tot handelswaar.
En of dit allemaal nog niet erg genoeg is kan de burger zich nauwelijks verweren tegen een overheid die gegevens via interne inlichtingendiensten buiten de openbaarheid van bestuur houdt en bovendien de bewijslast voor onschuld bij de beklaagde legt, in plaats van vast te houden aan het rechtsprincipe dat iemand pas schuldig wordt bevonden als daar bewijs voor is geleverd’.
Met daaraan gekoppeld de oproep: ‘ Vindt u dit ook griezelige ontwikkelingen? Doe er wat aan! Informeert u, geef niet klakkeloos uw persoonsgegevens af en verzet u tegen onrechtmatige inperkingen van uw persoonlijke vrijheid’.
Toekomstplannen
Het Meldpunt Misbruik ID-plicht is in 2008 actief betrokken geweest bij de oprichting van Burgerrechtenvereniging Vrijbit, en daar van meet af aan ook lid van geweest. Van lieverlee gingen de werkzaamheden van de twee afzonderlijke organisaties steeds meer samenvallen. Vandaar dat het bestuur besloten heeft om eind 2014, als het Meldpunt 10 jaar bestaat, integraal deel te gaan uitmaken van de vereniging.
{simplepopup}
Op 21 december 2014 werd, exact op de dag van oprichting, het meldpunt als zelfstandige stichting opgeheven.
Werkzaamheden verlopen voortaan via Burgerrechtenvereniging Vrijbit. Deze vereniging zal deze website www.id-nee.nl als archief blijven hosten. Ook het mailadres
Contact
Stichting Meldpunt Misbruik Identificatieplicht
Lauwerecht 55, 3515 GN Utrecht
e-mail: meldpunt @ ID-nee.nl
KvK: 30243783
ING bankno: NL94INGB0003577337